Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi
İhmal,istismar ve mahremiyet kavramları hemen her dönemde yakın çevremizde veya medya gündeminde sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple bilgi eksiklerinin tamamlanması ve varsa yanlış bilgilerin düzeltilmesi amacıyla sizlerle paylaşımda bulunmanın faydalı olacağı düşünülmüştür. Siz değerli velilerimizin de bu konuda bizim kadar hassas olduğunuzdan şüphemiz yok. Temel kavramları açıklayarak başlayalım ve yol haritamızı oluşturalım. Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psiko-sosyal gelişimini olumsuz etkileyen; bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek yapılan tüm davranışlar çocuğa kötü muamele,istismardır.
İstismar Türleri:
1. Fiziksel İstismar:Kaza olmaksızın çocuğun vücudunda yaralanma, kızarıklık, kesik, kırık veya morarmanın meydana gelmesidir.
2.Duygusal İstismar:Çocuğun sevdiği bir şeyi yapmasını engellemek, bağırmak, azarlamak, eşyalarına zarar vermekle tehdit etmek, aç bırakmak, küfür etmek, evden kovmakla tehdit etmek gibi davranışlardır.
3. Cinsel İstismar:Çocuğun anlamlandıramadığı, rıza göstermediği, rıza gösterme veya anlamlandırmak için yeterince olgunlaşamadığı halde saldırganın cinsel dürtülerinin tatmini için çocuğu kullanmasıdır.
Son olarak ihmal ise, çocuğun beslenme, giyinme, barınma, tıbbi bakım, eğitim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmamasıdır.
1. ÇOCUĞUNUZA KENDİNİ KORUMAYI ÖĞRETİN
Vücudumuzda özel yerler bulunur. Bu yerler iç çamaşırının kapattığı yerlerdir.
Hiç kimse senin vücuduna, özel bölgelerine bakamaz ve dokunamaz. Çocuklara kendilerinin de başkalarının özel yerlerine bakamayacakları ve dokunamayacaklarını anlatmamız gerekir. Bunun tek istisnası ihtiyaçları olduğunda yardım amaçlı, canları acıdığında sorunu anlamak için anne/baba ve doktor gibi yetişkinlerin mümkünse "çocuktan izin alarak" bakması ve dokunmasıdır. Özel bölgelerle ilgili şaka yapılamayacağı açıklanmalıdır.
Birisi özel bölgemize baktığında ya da dokunduğunda ne yapacağımızı bilmeliyiz. Çocuğunuza ne yapması gerektiğini aşağıdaki ifadelerle anlatabilirsiniz:
1) Söyleyebileceğin en sert ve ciddi bir şekilde hayır de ve bağır.
2) Oradan hemen uzaklaş ve güvenli bir yere gitmeye çalış.
3) Güvendiğin bir büyüğe söyle.
Birisi özel yerlerine baktığında ya da dokunduğunda büyüklerine anlatmaman için sana yalan söyleyebilir: "Bu bizim sırrımız; sana inanmazlar; annen baban seni sevmez; sana para veririm, bir şey alırım.''En sık kullanılan bu tip yalanlarla ilgili çocuklarınızla konuşun. Çocuğunuz hiçbir şartta onu sevmekten ve korumaktan vazgeçmeyeceğinizi bilsin.
2. SAKİN OLUN.
Tüm bunları çocuğunuzla konuşurken çok dikkatli olmanız gerekir. Çünkü panik havasında sıkça yapılan hatırlatmalar ve uyarılar, çocukları insanlardan korkan, her şeye şüpheyle bakan saplantılı kişilikler haline getirebilmektedir. Bu bilgileri çocuğunuza sakin bir konuşma tarzında,günlük yaşamın seyrinde vermeniz gerekir.
3. FARKINDA OLUN
- Çocukları dudaklarından öpmeyin. Çocuk bunun normal bir sevme davranışı olduğunu zannederek tehlikelere açık hale gelebilir.
- Özel bölgelerle ilgili şaka yapmayın, bunun yanlış olduğu konusunda çocuğunuzu bilgilendirin.
- Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler. Bu konuda hikaye uyduranlara çok az rastlanır.
- Her sosyo-ekonomik düzeyden ve her sosyokültürel gruptan gelen çocuklar, cinsel istismara maruz kalabilir. Çocukların görünüşü ya da davranışı istismara sebep olmaz.
- İstismarın olduğu yer, genellikle ev, mahalle, okul, ev ile okul arasındaki yol gibi çocuğun içinde bulunduğu yakın çevredir.
- Çocuğunuzun internet, televizyon, sosyal medyada maruz kalabilecekleri içeriklerin farkında olun, bilinçli kullanımını kontrol edin.
- Çocuklar bu konuda eğitilmelidir. Çocuk bağırarak yardım istemeyi, koşarak kaçmayı öğrenmelidir.
- Çocuğunuz okulda ya da dışarda mahremiyeti ihlal edecek ya da özel bölgelerle ilgili şakalara kendisinin/bir başkasının maruz kaldığını söylerse okulu konuyla ilgili bilgilendirin. Okul idaresi, sınıf öğretmeni ve okul rehber öğretmeni ile işbirliği kurun.
Faydalı olduğunu düşündüğüm video linkini aşağıya bırakıyorum, izleyebilirsiniz.
Çocuklarımızı kaygısızca büyütebileceğimiz güzel günlere..
Psikolojik Danışman Emine Caniş
Kurtuluş Ortaokulu Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi
Kaynak: Akademik Makaleler, TRT Ebeveyn mahremiyet eğitimi videosu,resimpinterest
